Een warmtepomp kan zowel gebruikt worden verwarmen en om te koelen. Bij het koelen wordt de verwarmingscyclus eenvoudig gezegd omgedraaid. Verwarmen gebeurt door warmte aan de buitenlucht te onttrekken. Via de warmtewisselaar wordt verwarmde lucht in het interieur afgegeven. Voor het koelen van het vertrek gebeurt het omgekeerde: warmte en vocht worden aan de binnenlucht onttrokken en via de warmtewisselaar aan de buitenlucht afgegeven.

Verwarmen en koelen met één systeem
Zoals eerder al gezegd vormt een warmtepomp een goed verwarmingssysteem in nieuwbouwwoningen die de norm van lage-energiewoning halen. Dit houdt in dat deze woningen zeer goed geïsoleerd zijn en een zeer goede luchtdichtheid hebben. Zo kan het energieverbruik zo laag mogelijk gehouden worden. Maar deze goede isolatie kan ook juist een oorzaak vormen voor een hitte in de zomer. Gelukkig kan de werking van de warmtepomp dan eenvoudig worden omgedraaid en wordt de koelfunctie ingeschakeld.  Ook in grote kantoorgebouwen, winkelcentra of ziekenhuizen is deze dubbele functie zeer interessant. Vooral in het voor- en najaar kunnen de temperatuurbehoeften van verschillende mensen in verschillende ruimten ver uit elkaar liggen. Ruimten met veel interne warmtelast (afkomstig van personen, computers, printers) zoals een technische serverruimte moeten gekoeld worden terwijl andere ruimten behoefte hebben aan verwarming. Een warmtepompsysteem met warmteterugwinning haalt de warmte uit de te koelen ruimten en gebruikt deze om andere ruimten te verwarmen. Een gebouw wordt als het ware intern gebalanceerd.

Proces van koelen
In plaats van het onttrekken van warmte aan de buitenlucht, wat bij het verwarmingsproces de kern is, wordt er bij het koelproces juist warmte onttrokken aan de binnenlucht. Hierdoor koelt de lucht in de ruimte af. De overtollige warmte wordt via de warmtewisselaar in het buitendeel aan de buitenlucht afgegeven. Lees meer over het totale proces van koelen.